Dysbioza jelitowa, mikrobiota jelitowa, zdrowe jelita

10 listopada 2021

Dysbioza jelitowa a Hashimoto

Anita Banaszkiewicz

Co wspólnego może mieć ze sobą dysbioza jelitowa i Hashimoto? Hashimoto to choroba o podłożu autoimmunologicznym. To oznacza, że układ odpornościowy błędnie rozpoznaje tkanki własnego organizmu jako obce i próbuje je zniszczyć. Prowadzi to do przewlekłego zapalenia tarczycy – gruczołu odpowiadającego za wydolność niemal wszystkich układów w naszym organizmie. Co to oznacza dla zdrowia jelit?

Czym jest dysbioza jelitowa i na czym polega jej mechanizm

Dysbioza jelitowa – czemu się pojawia? U wielu ludzi cierpiących na chorobę Hashimoto, współwystępuje zaburzenie równowagi jelitowej. Jest to zakłócenie różnorodności bakterii jelitowych oraz/lub ich liczebności. Może to wynikać z uszkodzenia bariery jelitowej (fizjologicznej struktury, oddzielającej światło jelita od środowiska wewnętrznego) i następującym zwiększeniem przepuszczalności jelit . Należy zwrócić uwagę, że u zdrowych osób bariera jelitowa nie jest całkowicie szczelna, tylko selektywnie przepuszczalna. Małe cząsteczki, tj. glukoza, elektrolity, aminokwasy mogą przez nią przenikać. Jednak jest ona nieprzepuszczalna dla większych cząsteczek, np. białek pokarmowych, które mogłyby aktywować układ odpornościowy. Uszkodzenie jelit powoduje przenikanie antygenów, wzrost poziomu przeciwciał w organizmie, pobudzenie układu odpornościowego lub reakcję krzyżową z tkankami pozajelitowymi. Może to powodować zaostrzenie przebiegu choroby. Dlatego mówi się, że dysbioza jelitowa może być dużym zagrożeniem dla przebiegu choroby Hashimoto.

 

Mikrobiota jelitowa 

Warto zrozumieć, jak wygląda mechanizm powstania dysbiozy jelitowej. W niedoczynności tarczycy, która bardzo często występuje jednocześnie z chorobą Hashimoto następuje do zaburzenia czynności jelit. Prowadzi to do zaparć i zalegania pokarmu w jelitach. Zalegający pokarm w jelitach może prowadzić do rozwoju niekorzystnej dla naszego organizmu mikroflory jelitowej, jej rozrostu lub zmiany liczebności. W konsekwencji dochodzi do rozszczelnienia bariery jelitowej oraz przechodzenia komórek prozapalnych a to nasila przebieg choroby Hashimoto. Jest to więc związek przyczynowo-skutkowy. Mikroflora jelitowa może zostać zaburzona również przez nieodpowiednią dietę. Niepoprawną, czyli bogatą w cukry proste i przetworzoną żywność, czy zbyt krótkie przerwy między posiłkami. Stan naszej psychiki również ma ogromny wpływ na zdrowie jelit i zasiedlającej ich mikroflory.

Uwaga! Dysbioza jelitowa może zaostrzyć chorobę!

Mikrobiota jelitowa wpływa również na przyswajanie witamin i składników mineralnych. Są one istotne dla pracy tarczycy. Dla przykładu witaminy D, B12, C, E, jodu, selenu, cynku, żelaza, które odgrywają ważną rolę we wspieraniu funkcji tarczycy i istnieje wyraźny związek między dysfunkcją tarczycy a nieodpowiednim poziomem tych minerałów. Dysbioza jelitowa może więc przyczyniać się do pogorszenia stanu zdrowia w chorobie Hashimoto.

 

Tkanka limfatyczna GALT

Prawidłowa mikrobiota jelitowa ma fundamentalne znaczenie dla rozwoju tkanki limfatycznej związanej z jelitem (GALT). Odgrywa ona ważną rolę w rozwoju tolerancji na własne antygeny, co świadczy o tym, że układ odpornościowy nie reaguje na własne antygeny. Co za tym idzie, nie prowadzi do rozwoju choroby autoimmunologicznej, więc jest to proces korzystny dla nas. GALT w dużej mierze reguluje homeostazę. Dba więc o to, aby środowisko było względnie stałe i nie dochodziło do reakcji skrajnych. Jednocześniewpływa pozytywnie na rozwój komórek odpornościowych.  

Ciekawostka: układ odpornościowy zlokalizowany jest w ok 70% w jelicie cienkim w kępkach Peyera, związanych z błoną śluzową przewodu pokarmowego (GALT)

 

Dysbioza jelitowa a hormony tarczycy 

Do prawidłowej pracy tarczycy niezbędne jest przekształcenie hormonu T4 (tyroksyny) do jej aktywnej formy – T3 (trójjodotyroniny). Proces ten zachodzi w ok 20% w jelicie, w związku z tym, aby nasz organizm mógł korzystać z aktywnego hormonu – T3, musimy mieć zdrowe, dobrze pracujące jelita. Dysbioza jelitowa może zatem zaburzyć konwersję hormonów, z którymi i tak są już problemy w chorobie Hashimoto. 

 

Schorzenia jelit współwystępujące z chorobą Hashimoto

Do schorzeń współwystępujących z chorobą Hashimoto, dotykających strefę jelit zalicza się: celiakię, nieceliakalną nadwrażliwość na gluten, dysbiozę jelitową, kandydozę, nietolerancję laktozy, nietolerancję histaminy, zespół jelita drażliwego, SIBO.

Podsumowując, zdrowie jelit w chorobie hashimoto ma niebagatelny wpływ w procesie remisji choroby który charakteryzuje się znacznym osłabieniem lub całkowitym zanikaniem jej objawów. Może również przyczyniać się do powstania choroby Hashimoto lub zaostrzenia jej przebiegu. Na zdrowie jelit ogromny wpływ ma dieta, styl życia, aktywność fizyczna, ale również mniej oczywiste rzeczy, tj. stan naszej psychiki, dlatego powinniśmy troszczyć się o zdrowie całościowo i dbać o homeostazę naszego organizmu, gdyż składa się on z wielu układów i często skomplikowanych procesów, które są ze sobą ściśle połączone. W aplikacji Hashiona znajdziesz wiele wskazówek jak zadbać o zdrowie całościowo biorąc pod uwagę zdrowie mentalne, aktywność fizyczną, dietę oraz poprawne nawyki zdrowotne.

Anita Banaszkiewicz

I am a third year student of Dietetics at the Warsaw University of Life Sciences. Among my interests there are both sports and clinical dietetics. I usually spend my free time actively - I attend dance and fitness classes, I run, and in spring and summer I spend a lot of time outdoors riding my bike, rollerblading or walking. I think that a combination of a well-balanced diet, physical activity chosen according to one's preferences and friendly relationships with others and with oneself is the key to health and a happy life :)